ژئوکانال جدیدترین روش انتقال آب
انتقال آب برای هر کاربردی چه کشاورزی و چه صنعتی از قدیم یکی از چالشهای مهم بشر بوده است. در طی سالیان طولانی راههای مختلفی برای این امر مورد توجه قرار گرفته است. انهار سنتی، کانالهای سنگ و سیمان، کانالهای بتنی، لوله های سیمانی و... از مرسومترین روشها در انتقال آب میباشد. سالهاست که برای بهبود بهره وری و کاهش هدر رفت آب، پوشش انهار با بتن بهترین راهکار بوده است ولی این پوشش معایبی نظیر هزینه بسیار بالا، عمر نسبتا کوتاه، زمان اجرای بسیار طولانی، محدودیتهای اجرا و... دارد.علاوه برآن اکثر کانالها سیمانی با تلفات زیاد آب بواسطه نشت و نفوذ آب در بسترمواجه میباشند که علاوه بر زیانهای ناشی از هدر رفت آب، مشکلات جانبی را نیز فراهم میکند از جمله شکست و رانش اراضی پایین دست، زهدار شدن اراضی حاشیه کانال و... .در آبراهه های رو باز آب فقط در امتداد شیب زمین حرکت میکند و به همین دلیل کانالها معمولاً در بالاترین قسمت زمین ساخته میشوند تا آب بتواند از طریق کانال جریان یابد. کانالها را میتوان در اشکال مختلف طراحی و اجرا نمود. بعد از حفر بستر بر روی زمین، دیواره و کف کانالها را میتوان مقاوم سازی کرد و آنها را با مواد مختلف از جمله خاک رس کوبیده شده، بتن، آجر، آسفالت و ورقه های پی وی سی یا ورقه های ژئوممبران پوشش داد. در این صورت از رشد علفهای هرز و فرسایش خاک جلوگیری شده و بازده انتقال آب افزایش مییابد.در بین مقاطع مختلف برای اجرای کانال مقطع نیم دایره بهترین شکل هیدرولیکى است اما چون ساخت آن مشکل است اکثراً کانال ها به شکل ذوزنقه که مشابه ترین شکل به نیم دایره مى باشد طراحی و اجرا مىشوند.
استفاده از ژئوممبران درکانالهای بتنی
این روش در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و در چندین طرح در ایران اجرا شده است. استفاده از ژئوممبران کیفیت اجرای پروژه های بتنی را بسیار بالا برده و نفوذ آب به لایه پایینی را نزدیک به صفر مینماید. ژئوممبران همچنین مانع از شکست کانال در طول سالهای بهره برداری می شود. در این روش ژئوممبران در بین دو لایه ژئوتکستایل و نهایتاً دو لایه بتن بصورت ساندویچ استفاده می شود. این روش معایب کانالهای بتنی را کاهش داده و در عین حال سبب بالا بردن هزینه اجرای طرحها میگردد.
استفاده از ژئوممبران در کانالهای خاکی بدون پوشش بتن
استفاده از ژئوممبران در بستر خاکی و بدون پوشش ثانویه در کانالهای کشاورزی و کانالهای درجه دو بسیار مورد توجه قرارگرفته و در ایران نیز در ده سال اخیر اجرا شده است. یکی از بنیانگذاران این روش شرکت سبزگسترکندوان از زیر مجموعه های گروه صنعتی تاپ می باشد. این روش هزینه های بسیار کم و سرعت اجرای فوق العاده ای دارد، اما محدودیتهایی از جمله مشکلات سوراخ شدگی و آسیب ثانویه در اثر عوامل انسانی، وحوش و احجام غوطه ور را در پی دارد.
ژئوکانال
ژئوکانال یا کانال با پوشش ترکیبی ژئوسنتتیک ایده ای نو و بسیار کارآمد از گروه صنعتی تاپ می باشد که محاسن بسیاری نسبت به سایر روشهای دیگر در آبراهه های رو باز دارد. گروه صنعتی تاپ با تجربه بیش از 15 سال در زمینه طراحی، تولید و اجرای سازه های آبی و فن آوریهای نوین، توانسته با طراحی و اجرای ژئوکانال ضمن کاهش هزینه ها نسبت به کانالهای بتنی، مشکلات نگهداری کانالهای ژئوممبرانی را نیز از میان بردارد. استفاده از مصالح ژئوسنتتیک سالهاست که در ایران و جهان مرسوم است و در طرحهای مختلف کشاورزی، صنعتی و راهسازی مورد توجه قرار گرفته است. در طرحهای انتقال آب از ژئوتکستایل و ژئوممبران به عنوان غشاء نفوذ ناپذیر استفاده شده است اما ترکیب آنها و پوشاندن آن با خاک و شبکه های پلیمری خاص تولیدی این گروه ایدهای بسیار کارا میباشد. ژئوکانال ترکیبی از ژئوسنتتیکها میباشد که علاوه بر نفوذ ناپذیر بودن، توسط خاک پوشانده و توسط پوشش گیاهی منظقه همرنگ طبیعت میگردد.
از جمله محاسن ژئوکانال عبارتند از:
1-کاملا نفوذ ناپذیر (بدلیل وجود ژئوممبران آب به لایههای پایینی نفوذ نخواهد کرد)
2-مقاوم در برابر آسیبهای ثانویه (بدلیل پوشش کانال با ژئوسل و خاک هیچ دسترسی به ژئوممبران نخواهد بود و ژئوممبران در تماس مستقیم با آب قرار نمیگیرد.)
3- مقاوم در برابر رانش
4-قابلیت لایروبی بدون آسیب به بستر ژئوممبران
5- هزینه فوق العاده پایین نسبت به بتن
6-قابلیت اجرا در شیبهای تند
7-امکان اتصال آسان خروجی و دریچههای برداشت با لوله پلی اتیلن
8- عدم آسیب توسط وحوش
9- عدم آسیب در برابر قوطه ور شدن اجسام
10-قابلیت اجرا بصورت نیم دایره ،ذوذنقه و اشکال دیگر